Etiket arşivi: Çocuklar

Ebeveynler Çocuklarına Internet Kurallarını Nasıl Anlatabilir? 2. Bölüm

Bir Cevap Yazın

Sibel Yılmaz

Önceki yazımda ilk adım olan teknoloji yardımı ile koruma konusundan bahsetmiştim.  Bugün 2. Adım olan çocuğun biilinçlendirilmesi konusundan bahsetmek istiyorum.

Teknik  sınırlamalar çocuğun farkında olmadan bilgisayara gizlice ulaşabilecek tehlikeleri engeller fakat çocuğun  kendi isteği ile yapabileceği  hataları engellemez. Örneğin çocuk hiç tanımadığı biri ile arkadaş olup onunla uygun olmayan yazışmalar yapıyorsa bunu ancak o çocuğu bilinçlendirerek engelleyebiliriz. Çocuğun kendi bilgisayarını son teknolojilerle güvenli hale getirebiliriz  ama  ya arkadaşının bilgisayarını veya okuldaki bilgisayarları?

En doğru yöntem her konuda olduğu gibi, çocuğu bu konuda da bilinçlendirerek farkındalık yaratmak olacaktır. Çocuğumuza ilk kez sokağa kendi başına çıkacağı zaman nelere dikkat etmesini anlatıyoruz; Yabancılara güvenme, sana tanımadığın biri tarafından bir yiyecek veren olursa sakın kabul etme, gibi… Aynı şekilde internet de aslında çocuğun tek başına sokağa çıkması gibi hazırlanması gereken bir ortamdır.  Öncelikle çocuğu ürkütmeden olası tehlikelerden bahsetmek ve nelere dikkat etmesi gerektiğini anlatmak gereklidir.

Ben kızımı önce karşıma alıp internet üzerinden çocukları hedefleyen yaşanmış bir – iki vaka anlattım. Bu onu korkutmak veya uzaklaştırmak için değil karşısındakinin arkadaşı olduğunu zannetse bile olası bir anormal istek karşısında bundan şüphelenmesini sağlayıp hemen bana bilgi vermesi konusunda uyarmak adına yapılmış bir hareketti.  O ana kadar kızım, karşısında yazıştığı kişinin arkadaşı olduğunu düşündüğü kişi olmayabileceğini tahmin bile edemiyordu. Ben, bir kişinin arkadaşının şifresini kırıp arkadaşıymış gibi kendisi ile yazışıp özel bilgilerini isteyebileceğini anlatınca önce şaşırdı.  Bu ona aşağıda vereceğimiz uyarıların  nedenini anlama konusunda yardımcı oldu.

Şimdi isterseniz çocuğumuzu biliçlendirme konusunda ona vereceğimiz ilk korunma uyarılarını sıralayalım:

  •   Kendiniz ile ilgili bilgileri ebeynlerinize sormadan internet üzerinden paylaşmayın. Soyadınız, telefon numaranız, nerede yaşadığınız, okulunuz, v.b.
  • Tanımadığınız kişilerle mesajlaşmayın hele hele fotoğrafınızı paylaşmayın
  • İnternet’ten arkadaş olduğunuz kişilerle gerçek hayatta tanışma planı yapmayın, gerçek hayatta o kişi internette görüldüğünden çok farklı olabilir. Tanışmak isteseniz bile mutlaka ailenizle paylaşın ve görüşmeye birlikte gidin.
  • Tanımadığınız kişilerden gelen hiç bir şeyi açmayın (eposta, dosya veya web sayfası, v.b.)
  • Aileniz dışında kimseye şifrenizi vermeyin.
  • Ailenizi parasal olarak zor durumda bırakacak hiçbir işlem yapmayın.
  • Birisi size birşey söylediğinde veya sizi rahatsız eden bir şey gönderdiğinde mutlaka ailenize haber verin. Kendi başınıza çözmeye çalışmayın, aileniz sizi yönlendirecektir.
  • Ailenizin koyduğu internetin kullanım kurallarına uyun. Bu kurallar sizin eğlenirken aynı zamanda güvende olmanızı sağlayacaktır.

Anlık Mesajlaşma (MSN gibi)

  • Mümkünse gizlilik ayarlarınızı sadece tanıdığınız kişilere izin verecek şekilde ayarlayın
  • Tanıdığınızı düşündüğünüz kişilerin bile zannettiğiniz kişi olmama ihtimalini düşünerek bilgilerinizi paylaşmayın.
  • Sizi şaşırtan bir yazışmada (bildiğinizi zannettiğiniz arkadaşınız bile olsa) mutlaka ailenize haber verin.
  • Sizi ailenizin veya öğretmenizin aleyhine kışkırtacak yazışmalarda her durumda karşıdakine şüphe ile yaklaşın ve ailenize haber verin

Sosyal Medya

  •  Gizlilik ayarlarını sadece arkadaşlarınızın göreceği şekle getirin.
  • Fotoğraflarınızı ve özel bilgilerinizi paylaşırken bu bilgilerin tanımadığınız kişilere de gidebileceğini düşünün
  • Internette hiçbir şeyin silinmiyor olacağını bilin ve bütün paylaşım ve yazışmalarınızı ona göre yapın
  • Yaptığınız faaliyetlerin okul ve iş hayatınızda sizin için iz bırakacağını düşünün.
  • Başkalarının özel bilgilerini paylaşırken aynı hassasiyeti gösterin.
  • Kendi isminizi internette tarayın ve sanal isim ikizleriniz varsa onları ve yaptıklarını takip edin.

2. Adım olan çocuğu bilinçlendirmek için önemli başlıkların çoğundan bahsetmiş olduk. Sonraki yazımda 3. adım olan ‘güven ortamı oluşturmak’ konusuna ve dikkat etmemiz diğer konulara  da değinmek istiyorum.

 

Ebeveynler Çocuklarına Dijital Yaşam Kurallarını Nasıl Anlatabilir? 1. Bölüm

Bir Cevap Yazın

Sibel Yılmaz

Nasıl ki trafik kazaları oluyor diye trafiğe çıkmamazlık edemiyorsak, Internet’te de tehlikeler olmasına rağmen faydalarından çocuğumuz men edemeyiz.  Trafik Kuralları gibi Dijital yaşamdaki kuralları da öğretmemiz gerekiyor.

Ebeveynlerin öncelikle internetteki olası tehlikeler konusunda bilinçlenmeleri  ve çocuklarını da bilinçlendirmeleri gerekmekte. Ebeveyn çocuğuna olası bir problemde rahatça paylaşabileceği bir güven ortamı oluşturursa çocuk problem yaşasa da bunu ailesi ile paylaşacak ve tehlikeli tuzaklara düşmeyecektir.

Peki Neler yapmalıyız? Yapabileceklerimizi 3 başlıkta toplayabiliriz.

1. Bazı güvenlik yazılımları ile kişinin kontrol edemeyeceği tehlikeli yazılımların bilgisayarınıza bulaşmasını önleyebilirsiniz.

2. Çocuğun Biliçlendirilmesi: Bu sınırlamalar çocuğu  kendi isteği ile yapabileceği  hataları engellemez. Örneğin çocuk hiç tanımadığı biri ile arkadaş olup onunla uygun olmayan yazışmalar yapıyorsa bunu ancak o çocuğu bilinçlendirerek yapabilirsiniz.

3. Çocuğa kötü bir deneyim yaşasa bile bunu size anlatabileceği bir güven ortamını yaratmak gerekli ki çocuk bir siber zorbalığa maruz olduğunda sizinle korkmadan bunu paylaşabilsin.

Yazımın bugünkü bölümünde teknik sınrlamalardan bahsetmek istiyorum.

  • Çocuğun kullandığı bilgisayara farkında olmadan gelebilecek zararlı yazılımlara karşı (virüsler, bilgi çalan casus yazılımlar, truva atları gibi zararlı yazılımlar)   korma sağlamak üzere bir güvenlik yazılımı yüklemek gereklidir. Bu yazılımın bilinen markaların güvenlik yazılımı olduğundan emin olun zira internet üzerinden bedava antivirus yazılımı olduğunu söyleyerek bilgisayarınıza sizin isteğiniz üzere yüklenen Tuzak antivirus yazılımları bulunmaktadır. Bunlara kanmayın. Güvenlik yazılımları çok pahalı yazılımlar değil. 50, 60 Tl  ye bu yazılımları lisanslı alabiliyorsunuz.
  • Bu güvenlik yazılımları ebeveyn kontrol içeren yazılımlarsa çocuğunuzun günde kaç saat internete gireceğini, hangi sitelerin ve hangi kelimelerin yasaklı olduğunu belirleyip filtre koyabilirsiniz.
  • Çocuğun arkadaş listesini kontrol ederek arkadaş olduğu kişileri gerçekte tanıyıp tanımadığını internet üzerinden tanıştığı kişiler olup olmadığını anlayabiliriz.

Bunları yaparsanız güvenlikle ilgili ilk adımı atmış olursunuz. Sonraki adımları da diğer yazımda anlatıyor olacağım.

Evde, okulda internet güvenliği 2. Bölüm

Bir Cevap Yazın

Lynette T. Owens

Geçtiğimiz Temmuz atında bölgesel bir okulun BT yöneticisiyle buluşmak üzere lisenin koridorlarında yürüdüm. Bina birçok devlet okulunda olduğu gibi yapısal olarak yorgun, çocukların işaret ve izleriyle doluydu. Caddenin diğer tarafından kim baksa çocuklarımızın günde 7-8 saatini geçirdiği, yılda dokuz ay barındıkları bu binadan rahatsız olurdu.

Okulun BT yöneticisiyle okulun teknolojik altyapısını konuştuğum sırada da aynı etkinin oluşmasını bekliyordum. Okulda bulunan eski, yeni sistemler ve çeşitli markaların yazılımları gibi ne varsa hemen her şeyin ne zaman para olursa o zaman alındığı için karmaşık bir yapıda olacağını düşünüyordum. Ayrıca okulda az da olsa güvenlik yazılımı bulunacağını umuyordum.

Aslında bir okula giderek güvenlik teknolojilerini araştırmaya beni geçtiğimiz Haziran ayında okuduğum Washington Post da yer alan bir makale teşvik etti. Makalede mevcut güvenlik teknolojilerinin çocukların uygunsuz sitelere girmesini engellemede aciz kaldığı, yolunu bulan öğrencilerin istedikleri siteye girebildiği yazıyordu.

Öngörülerim kısmen de olsa doğru çıktı. Yönetici 4 yıldır görevdeydi ve bir dizi değişikliğe gitmişti. Medya laboratuarları öğrenciler için bir araya getirilirken öğretmenlere yeni dizüstü bilgisayarlar alınmıştı. Bunun yanında okulun kablo sistemleri yenilenmiş ve tüm altyapılarının bağlandığı BT odasının havalandırma sistemi yenilenmişti.

Bu bilgileri aldıktan sonra çocukların uygunsuz içeriklere erişimiyle ilgili konuştuk. BT yöneticisi pek endişeli görünmemesinin yanında bu konuda herhangi bir sorun yaşamadıklarını belirtti. Bunu duymak güzeldi.

Buna rağmen BT yöneticisi öğretmenler ve çocukların internet kullanımı ve güvenliği konusunda eğitim almalarına ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Ona göre sadece teknoloji problemleri çözmek için yeterli değildi. Ayrıca önemle her ebeveynin de bu konuda eğitimli olması ve çocuklarını internet kullanımı konusunda eğitmesi gerektiğini aktardı.

Eğer çocuklarımız okulda internete girecekse,  evlerinde olduğu gibi belli kuralları uygulamak durumunda. Ama okulda onları denetleyemezsiniz. Okuldayken çocuklarınızın internette güvenli olmasıyla ilgilenen bir ebeveynseniz, sizler için çocuğunuzun okulunda çabucak uygulayabileceğiniz 5 tavsiyemiz var:

1- Okul yönetimiyle temas kurun. Çocuklar, öğretmenler ve okulun internet erişimini güvende tutabilmek için uyguladıkları politikaları sorun. Birçok okulun teknoloji kullanımıyla ilgili yönergeleri bulunuyor. Öğretmenler ve çocukların kaçı bu yönergelerle ilgili eğitildi? Uygulanan politikalar ve prosedürlerin ebeveynlerin iletişimine açık olduğundan emin olun.

2- Kurallar çiğnendiğinde hangi disiplin kurallarının uygulandığını öğrenin. Eğer öğretmen sınıfta sorgulanabilir internet içeriği gördüğü zaman ne olur? Eğer bir çocuk okul bilgisayarından uygunsuz bir içeriğe ulaşırsa çocuğun okul kayıtlarına nasıl yansır? Eğer çocuğunuza internet üzerinden bir grup öğrenci tarafından zorbalık yapılırsa ne olur? Nasıl başa çıkılır?

3- Çocuğunuzun kişisel bilgilerinin nasıl güvende tutulduğunu öğrenin. Birçok okul çocuğunuzun bilgilerini internet üzerinden sizin erişebileceğiniz şekilde barındırır ve yayınlar. Bu durum, faydalı olsa da çok güçlü bir altyapı ile gizlilik ve güvenlik kurallarına ihtiyaç duyar. Önceki nesillerin aksine günümüz çocukları, ebeveynlerinin farkında olması gereken çokça kişisel bilgiyi dijital ortamlarda saklıyor.

4- Diğer velilerle konuşun. Bu konuyu bir sonraki veli toplantısında gündeme getirin. Diğer ebeveynlerin de mümkün olduğunca bu konuda eğitimli ve ilgili olduğundan emin olun.

5- Düzenli olarak bilgilendirilmeyi isteyin. Teknolojiler değişiyor, yeni uygulamalar ve kullanımlar zaman içinde değişiyor. Ayrıca eğitim kalitesini artırdıkları her süreçte kullanılmaları gerekiyor. Okul, yeni teknolojileri çocuklarınızın güvenliği başlığı altında nasıl kullanıyor? Bu konuyu en azından yılda bir kez olsun okul yönetimi ve veli organizasyonlarıyla okul içinde konuşun.

Benim görüştüğüm okullar internet güvenliği konusunda endişeli ebeveynlerle görüşmeye oldukça açık görünüyor. Ve bu süreç içinde okullar çocuklarımızın güvenliği konusunda inanılmaz bir sorumluluk altına girmişken ebeveynler de bu konuda aktif olarak her zaman çocukların güvenlik sürecinde yer almalıdır. Evlerindeyken çocuklarınızı internet üzerinde güvende tutabilmek için her ihtimali düşünerek hareket etmiş olabilirsiniz ama vakitlerinin çoğunu evlerinin dışında geçirdiklerini unutmamak gerekiyor.

Orjinal makale: Internet Safety at home, at school – Part 2

Evde, okulda internet güvenliği 1. bölüm

Bir Cevap Yazın

Lynette T. Owens

2 küçük çocuk ebeveyni olarak, çocuklarımın okul başlangıcı, bitişi ve bu süreçteki gelgitlerini oluşturan hayatlarının önemli mihenk taşlarını ve geçirdikleri zamanı değerlendirme eğilimindeyim. Yaz sona erdiğinde birçok şey başlamış olacak. Bu yıl çocuklarım yeni deneyimlerle karşılaşacak, yeni insanlar tanıyacak, okulda yeni şeyler öğrenecek.

Tüm bu geçiş sürecinin ortasında doğal olarak çocuklarınızın bu yeni deneyim sırasında güvende ve mutlu olmasını istiyorsunuz. Çocuklarımın yataklarından kalkıp, üzerlerini giyinip, arabaya binip okula gidene kadarki süreçte güvende olması için özen gösteriyorum. Çocuklarımın okulları, çocukların okuldayken her zaman güvende olmalarından emin olmak için aileleri kendi kuralları, işleyişleri, sorumlulukları ve ebeveynlerden beklentileri konusunda oldukça iyi bilgilendiriyor.

Çocuklarımızla ilgili endişe duyduğumuz yerlerde aklımızın ilk sırasında güvenliğin olması çok doğal.

Aslında biz ebeveynlerin de çocuklarımızın güvenliği ile ilgili gözünden kaçtığı çok önemli bir yer var. Konuştuğum birçok ebeveyn, okul yöneticisi, komşular ve dünyanın her yerinden arkadaşlarımda gördüğüm kadarıyla çocuklarımızın internet güvenliğine diğer alanlarda verdiğimiz kadar önem vermiyoruz.

İnternet güvenliği, birçok toplumda yeterince anlaşılamamış bir konudur. 10 yaşında bir erkek çocuğu ebeveynine sorduğunuzda, birçoğu “Oğlumun internette uygunsuz şeyler görmesini istemiyorum” diyecektir. Ergenlik yaşlarını geçmiş gençlerin ebeveynlerine soruduğunuzda da, “Endişeliyim çünkü kimlerle ya da hangi konularda sohbet ettiklerini bilemiyorum” diyorlar. Herkes ortada önemli riskler bulunduğunu bilmesine rağmen bir şeyler yapmaktan çok ağız birliği yapmışlar gibi endişe duyduklarını ifade ediyor.

Bu konuştuklarımızın yanında 5 ile 18 yaş arasındaki çoğu çocuk zamanlarının yarısından çoğunu okulda ya da ev dışında başka bir yerde geçiriyor. Bu çocukların çoğu, zamanlarını okullarında, bir arkadaşının evinde ya da bir yerden bir yere giderken şimdilerde çok moda olan cep telefonlarından internete girerek geçiriyor.

Peki, çocuklarının güvenliğine önem veren bir ebeveyn bu durum karşısında ne yapmalı?

Ebeveynlerin yapmasını önerdiğimiz dört madde bulunuyor:

1- Çocuklarınızın internette nasıl zaman geçirdiğini anlayın. Çocuklarınız internete bilgisayar, telefon ya da başka bir şekilde, nasıl erişiyor? Facebook gibi sosyal paylaşım sitelerini kullanıyorlar mı? Sitelerin mahremiyet kuralları ve kullanıcı sözleşmelerinin farkında olun. Çoğu sitede basit mahremiyet kontrollerini kullanarak kötü tanınmaktan ya da kimlik hırsızlığından kurtulabilirsiniz.

2- İnternete girmenin çocuklarınıza getirebileceği riskleri öğrenin. Bu konuyla ilgili www.trendmicro.com/go/safety adresi gibi birçok harika kaynak bulunuyor. Büyük ihtimalle cinsel istismarcıların çocukları kandırmaya çalıştığını ve çocukların uygunsuz içerikleri gördüğünü ya da kendi uygunsuz içeriklerini internete yüklediğini okudunuz ya da duydunuz. Ancak internet güvenliği haberlerin manşetlerini süsleyenlerden çok daha fazlasını içeriyor. Bu risklerin farkında olmak çocukların güvenliğini sağlamak için ilk adımdır.

3- Nerede nasıl teknoloji kullanacağı ile ilgili bazı kurallar koyun. Riskleri anladığınızda çocuklarınızın teknolojiyi hayatlarında nasıl kullanacakları konusunda karar verin. Bunların bazıları okul ihtiyaçlarıyla çakışabilir. Bu sebeple ne zaman öğrenmek, sosyalleşmek ve eğlenmek için kullanacaklarına çok iyi karar vermek gerekir. Ayrıca çocukları da sıkmamak için onlarla anlaşarak nerede, ne zaman ve nasıl kullanabileceklerine birlikte karar verin. Ve unutmayın internette geçirecekleri güvenliğini saplamak için harika teknolojiler bulunuyor. Güvenlik yazılımlarındaki ebeveyn kontrol özellikleri uygunsuz siteleri engellemek, internete giriş sürelerini sınırlamak ve nerelere girdiğini görüntülemek gibi çok önemli konularda yardımcı olabiliyor. Bilgi edinme konusunda harika organizasyonlar olduğunu tekrar hatırlatmak istiyorum:

4-      İnternette nasıl iyi ve güvenli bir ziyaretçi olunacağı konusunda çocuklarını eğitin. Lütfen ve teşekkür ederim demeyi, yabancılarla konuşmamayı, emniyet kemeri takmayı ve diğer saygılı davranışları zaten öğretiyorsunuz. Aynı kuralları internet için de uygulayın. İnternetin, arkadaşınız gibi davranan insanlar tarafından dolandırılmak gibi kendine has tehditleri bulunuyor ancak herhangi bir yaşam yeteneği gibi internette güvenlik için de biraz alıştırma yapmak gerekiyor.

Söylemesi yapmasından daha kolay değil mi? Belki öyle ama iş çocuklarımın güvenliğine geldiğinde her zaman buna yatırım yaparım. Büyük ihtimalle çocuklarımı internette güvenli tutmak için harcadığımdan çok daha fazlasını çocuklarımı otomobil koltukları, kapılar, priz girişleri ve masa köşelerinden korumak için harcıyorum. İnternet güvenliği ilk olarak bir ebeveyn olarak kendinizi eğitmekten ve gerekli teknolojiye yatırım yapmaktan geçer. Çocuklarım için satın aldığım otomobil güvenlik koltuğuna artık sığmıyorlar ancak internetteki tehlikelerden kaçınmaları için çocuklarıma verdiğim eğitim hayatları boyunca işlerine yarayacak.

Orjinal makale: Internet Safety at home, at school – Part 1